Summary of Contents: This work has been authored at the time of King Sulṭān Ḥusayn Ṣafavī (ruled 1105-1135 AH, 1694-1722). The author, being a devotee of the Safavid family and a believer in Shiʿa, answers in eight chapters from an ideological viewpoint to eight fundamental issues that two Sunni authors had arisen about the habits and actions of Shāh Ismāʿīl in their books called "Tārīkh-i Makkah" and "Tārīkh-i Dīyār-i Miṣr". The author has also written another book called "Badīʿ al-Bayān li-Maʿānī al-Qurʾān" (see DEN 460/2). Rasūl Jaʿfarīyān believes he should be a son of Iʿtimād al-Dawlah Shaykh ʿAlī Khān Zanganah, the renowned minister of Shāh Ismāʿīl.
Language(s): Persian
History
Incipit: || … صنوف صفوف اعداء… و مظهر آثار معجزات عجایب امیرالمومنین و امام المتقین علی بن ابیطالب آن مبارز میدان فتوت… همچنانکه نزدیک بهزار سال از اغوا و اضلال… و طغیان بنیامیه گذشته… بلمعات بوارق شمشیر شعلهبار فرزند ارجمند و نوادهٔ کامکارش… فروزان گردید… و علم فیروزی… بتائیدات رب جلیل… سلطان سلاطین… شاه اسمعیل انارالله برهانه… و اولاد صفوتنژاد آن سلطان مغفور… دین مبین آیان [عیان] و هویدا گردید… امّا بعد… کمترین بندگان… ابن شیخعلی خان حسینعلی زنگنه را… در اوان شباب… بعضی از مصایب ناگوار روی داد… بخاطر رسید که تحصیل چارهٔ باید نمود… در این مدعا هیچ چیز رساتر از مطالعهٔ کتب تواریخ نبود… بنابراین بفکر تحصیل کتب تواریخ غیرمشهوره افتاد… از آنجمله دو مجلد که غریبتر نمود یکی تاریخ مکّهٔ معظمه و مدینهٔ مشرفه و دیگری تاریخ دیار مصر مشهور بود در اثنای ملاحظهٔ تاریخ مکهٔ معظمه که مولف آن شخصی از حنفی مذهبان متعصب بوده بذکر احوال سلطان سلیم از ملوک عثمانیه… و احوال قتال او با شاهنشاه ایران… شاه اسمعیل الموسوی که رسید از سیاق کلام مولف… محقق گردید که آن شقی یکی از جمله معاندین… بوده که… تهمت بر شیعهٔ امامیه میبندد… و امر عجیب چند بآنحضرت اسناد داده… بر خود لازم و واجب شمرد که… رفع آن از ساحت جلال ایشان بر هر یک از بندگان این سلاطین… واجب و لازم… است… این جوابها را اولا اینحقیر… بعربی بعنوان تعلیقات در حواشی آن کتاب بتحریر درآورد ثانی الحال که نظر تامل بر آنها گشود لایق دید که رسالهٔ علیحده بفارسی مدون شود… تا بندگان اخلاصمند این سلسلهٔ ابد پیوند بر مضامین آن مطلع شوند… و این ذریعه را بعنوان نذر و نیاز حجّاب بارگاه… خاقان اعظم… شاه سلطانحسین خلّدالله ملکه… در رشتهٔ تالیف کشیده مسمی بتفریح المخلصین و تبکیت المنافقین ساخت… لهذا این رساله را مرتب ساخت بر مقدمه و هشت مقاله و خاتمه و تکمله…
Explicit: … آتش سخنان مشوش آن حقیران کذّاب بسان خاکستر وجودشان فسرده گردید امّید که این مقالات صدق سمات بمیمنت القاب مبارک همیون شاهنشاه جهانیان امّیدگاه منظور انظار اولوالالباب و وسیلهٔ هدایت گم کردگان طریق صواب گردد…
Colophon: No colophon.
No title similar to this work was found in the existing catalogues. It seems that the copy is unique.
References
Sequence Number in the Persian Catalogue:
Form: codex
Support: Western paper, natural buff, regular thickness, one size; double ruling (gilt and black). ⟨Corrosion at the bottom of initial folios; edge-mending at some folios.⟩
Extent: 68+1 ff.
Dimensions (leaf): 17 × 10 cm.
Dimensions (written): 11 × 5.5 cm.
Hand(s)
Graceful Nastaʿalīq, one hand, regular; the last two lines of the copy are wiped off. Unknown scribe (possibly the author).
Decoration
Rubricated titles; rubricated lines above some expressions.
Additions: Oval stamp on f. 1a: illegible.
Binding
Maroon leather, 6.5 × 12 cm, front + back cover, single layer of leather only.
Condition
Cover detached from the copy.
Origin: Unknown place of origin; 11-12th century AH; 17-18th century CE
Provenance and Acquisition
Donated to The Ferdowsi Library by Dr Caro Minasian in 1972.
Please fill out your details.