MS Arabic 116 (Wellcome Collection, Wellcome Trust)

Display:

Manuscripts in Arabic

1

Contents

1 copy of Jāmiʻ al-gharaḍ fī ḥifẓ al-ṣiḥḥah wa-dafʿ al-maraḍ by Yaʻqūb ibn Isḥāq ibn al-Quff

Fol.1b.19
Author: Ibn al-Quff, Yaʻqūb ibn Isḥāq,‏ ‎d. 1233-1286 ابن القف، يعقوب بن إسحاق
Title: Jāmiʻ al-gharaḍ fī ḥifẓ al-ṣiḥḥah wa-dafʿ al-maraḍ
Title: جامع الغرض فى حفظ الصحة ودفع المرض 1b

A compendium aiming at preservation of health and repelling of diease.

Incipit: (basmala) Fol.1b.1 بسم الـله الرحمن الرحيم
Incipit: (tahmid) Fol.1b.3 الحمد لـله مقدس الصفات والاسما مقدر الداء والدواء ومحيى الاموات ومميت الاحياء خالق الاعراض والجواهر المنزه عن الضريب والمظاهر
Incipit: Fol.1b.8 لما علمت ما تعبد الـله به خلقه من العبادات البدينه واوجب عليهم من التكاليف الشرعيه ووجدت ذلك الاثبات الا بصحة الابدان ولا يتادى الا بسلامة … الانسان رايت ان حفظ الصحه ضرب لازبً … ووضعت مختصرًا فى حفظ الصحة … وسميته بجامع الغرض في حفظ الصحه ودفع المرض
Explicit: Fol.217a.2 دقة الحقو دليل على محبة النسا كثرة لحم الورك دليل على ضعف القوة … وكثرة لحمه دليل على سوء الفهم
Colophon: Fol.217a.6 ومن كان خطاه سريعه قصيره فهو مهتم بالامور غير محكم لها والله اعلم
Language(s): Arabic
Fol.4a.1
Title: الفصل الاول فى كيفية تكوين الجنين قال الحكما الرحم حيوان مشتاق بالطبع الى المنى
Fol.18b.5
Title: الفصل الثانى فى الاسنان وامزجتها السن فى اللغه هو العمر
Fol.25a.14
Title: الفصل الثالث كلام كلى في حفظ الصحة الصحه حالة للبدن الانسانى
Fol.28a.15
Title: الفصل الرابع فى حفظ صحة الحبلى اما علامة الحبل فهو انقطاع دم الطمث
Fol.31b.14
Title: الفصل الخامس فى تدبير الطفل حين يولد اول تدبيره ان تُقطع سرته فوق اربع اصابع
Fol.34a.8
Title: الفصل السادس فى حفط صحة المرضعه قد دلت التجربه على ان اوفق الالبان له لبن امه
Fol.36a.16
Title: الفصل السابع فى حفظ صحة الصبى بعد الفطام اول ما ينبغى ان يعمل فى تدبيره ان يُنقل من استعمال اللبن الى ما هو قريبٌ منه
Fol.37b.6
Title: الفصل الثامن فى حفظ صحة الشاب لما كان بدنه قد بلغ الغايه فى الكمال والنشو
Fol.38b.2
Title: الفصل التاسع فى حفظ صحة الكهل اما فى ابتدا سن الكهوله فيجب ان يكون تدبيره فى قريب من تدبير الشباب
Fol.39a.8
Title: الفصل العاشر فى حفظ صحة الشيخ الشيخ مزاج اعضايه الاصلى بارد يابس
Fol.40a.6
Title: الفصل الحادى عشر فى حفظ صحة الناقه الناقه قوته ضعيفه بسبب مجاهدتها للمرض ودفعها لمادته
Fol.41b.10
Title: الفصل الثاني عشر فى حفظ صحة المسافر فى البر اول ما يجب عليه مراعاة المياه ودفع ضررها
Fol.44a.14
Title: الفصل الثالث عشرفى حفظ صحة راكب البحر يجب على راكب البحر ان ينقى بدنه قبل ركوبه اياه ببعض المسهلات
Fol.44b.14
Title: الفصل الرابع عشر فى حفظ صحة كل واحد من الاعضا اما الشعر فحفط صحته بمقابلة ما من شانه ان يحدث لهُ
Fol.46b.4
Title: الڡصل الحامس عشر فى حفظ الصحه بحسب الهوا الهوى من الامور الضروريه التى لا يمكن التقصى عنه
Fol.50a.1
Title: الفصل السادس عشر فى حفظ الصحه بحسب الاوقات الاربعه الفصول الاربعه عند المنجمبن هى ازمنة انتقال الشمس
Fol.53b.1
Title: الفصل السابع عشر فى حفظ الصحه بحسب المساكن المساكن تختلف من وجوهٍ خمسه
Fol.57b.1
Title: الفصل الثامن عشر فى حفظ الصحة بالغذا الغذا عند وروده على البدن يخلع صورته ويلبس صورة العضو الوارد عليه
Fol.61b.3
Title: الفصل التاسع عشر فى حفظ الصحه بشرب الما والشراب اما تعديد اصنافهما فسنذكره فيما بعد
Fol.63a.11
Title: الفصل العشرون فيما ينبغى ان يراعى عند استعمال الشراب ينبغى ان يراعى عند استعمال الشراب امور عشره
Fol.69b.10
Title: الفصل الحادى والعشرون فى ذكر الما والشراب على سبيل التفصيل اما الما فهو
Fol.76b.16
Title: الفصل الثانى والعشرون فى حفظ الصحه بالنوم واليقظه الروح جوهر لطيف متولد فى الجانب الايسر من القلب
Fol.79a.6
Title: الفصل الثالث والعشرون فى حفظ الصحه بالرياضه خروج ما بالقوة الى الفعل تارة يكون دفعة
Fol.84a.15
Title: الفصل الرابع والعشرون فى حفظ الصحه بالحمام خير الحمام ما قدم بناوه واتسع فضاوه
Fol.87a.11
Title: الفصل الخامس والعشرون فى حفظ الصحه بالدلك الدلك ينقسم قسمين دلك الاستعداد
Fol.89b.1
Title: الفصل السادسوالعشرون فى حفظ الصحه بالجماع الجماع يستفرغ ماءه كثيره الروح
Fol.91a.3
Title: الفصل السابع والعشرون فى حفظ الصحه بالاسهال الغذا عند وروده الى الاعضا
Fol.100a.15
Title: الفصل الثامن والعشرون فى حفظ الصحه بالقى الغذا عند وروده الى المعده
Fol.103b.1
Title: الفصل التاسع والعشرون فى حسب الصحه بحسب السحنات المراد بالسحنه عند الطبيب السمن والهزال
Fol.106a.1
Title: الفصل الثلثون فى حغظ الصحه بحسب النظر فى العادات اعلم ان النظر فى العاده امرٌ منتفعٌ بهِ فى صناعة الطب
Fol.107b.8
Title: الفصل الحادى والثلثون فى اللحم اللحم كله حار رطب
Fol.112b.5
Title: الفصل الثانى والثلثون فيما يكتسبه اللحم من الصنعه وغيره الارز باللبن اجوده المطبوخ بلبن الضان فتى السن
Fol.116b.15
Title: الفصل الثالث والثلثون فى اعضا الحيوانات المذكوره اذن اجودها الماخوذه من الضان السمين
Fol.118b.13
Title: الفصل الرابع والثلثون فى السمك تغذيه السمك الجيد منه قريب من تغذية اللحم
Fol.120a.12
Title: الفصل الخامس والثلثون فى الابازير دارصينى هذا اسمٌ فارسى
Fol.121b.16
Title: الفصل السادس والثلثون فى الاصباغ والمخللات خل اجوده خل الخمر
Fol.124a.5
Title: الفصل السابع والثلثون فى البيض البيض يقوم مقام اللحم فى التغذيه لاسيما صفاره
Fol.126b.10
Title: الفصل الثامن والثلثون فى اللبن وما يعمل منه اما ترتيب اللبن فى الاستعمال
Fol.131a.8
Title: الفصل التاسع والثلثون فى العسل وما يناسبه فى طعمه الحلو محبوب عند الطبيعه لذيذ
Fol.133a.8
Title: الفصل الاربعون فى الحبوب ارز منه ابيض ومنه احمر
Fol.136a.1
Title: الفصل الحادى والاربعون فيما يعمل من الحبوب اجوده النقى من كل حبٍ من الاوساخ
Fol.139b.9
Title: الفصل الثانى والاربعون فى البزور بزر بقله اجوده الحديث
Fol.141b.17
Title: الفصل الثالث والاربعون فى الفواكه والثمار اما ترتيب الفاكهه فى الاكل
Fol.153a.16
Title: الفصل الرابع والاربعون فى البقول اسفاناخ اجوده الاخضر الغض
Fol.160b.14
Title: الفصل الخامس والاربعون فى الانبذه والفقاع نبيذ الثمر اجوده المعمول من الثمر البالغ النضج
Fol.162a.8
Title: الفصل السادس والاربعون فى الربوب والمربيات رُبّ التفاح يقوى القلب ويفرح العقل
Fol.164b.11
Title: الفصل السابع والاربعون فى المعاجين والمفرحات ترياق الفاروق يجب ان نذكر قبل الشروع فى كيفيه عمله
Fol.180a.1
Title: الفصل الثامن والاربعون فى الجوارشنات جوارشن خبث الحديد يقوى المعده ويجود الهضم
Fol.181b.13
Title: الفصل التاسع والاربعون فى الاشربه الدواييه شراب الحماض يفرح ويقوى القلب
Fol.185b.1
Title: الفصل الخمسون فى الادهان زيت هو انفاق الماخوذ من الزيتون الاخضر
Fol.189a.13
Title: الفصل الحادى والخمسون فى الرياحين اس منه برى ومنه قريب من المياه
Fol.192a.1
Title: الفصل الثانى والخمسون فى انواع الطيب اظفارالطيب هو يوجد فى بلاد الهند فى المياه القايمه حيث يكون السنبل
Fol.198a.15
Title: الفصل الثالث والخمسون فى الخضابات الشعر له سبب مادى وهو البخارى المندفع الى سطح الجلد
Fol.203a.2
Title: الفصل الرابع والخمسون فيما يسمن البدن ويهزله الحاله الطبيعيه للبدن ان يكون معتدلاً بين السمن والهزال
Fol.204b.11
Title: الفصل الخامس والخمسون فى الغمر غمره تبيض البشره
Fol.205b.5
Title: الفصل السادس والخمسون فى السنونات سنون يجلو الاسنان وينقيها
Fol.207a.1
Title: الفصل السابع والخمسون فى الملابس الملابس جميعها فيها منافع للبدن
Fol.208a.10
Title: الفصل الثامن والخمسون فى الاحجار وما يقرب منها اكتمت قال اريسطو هذا حجر هندى
Fol.211b.11
Title: الفصل التاسع والخمسون فى شرا العبيد ينبغى لنا ان نختم كتابنا هذا بامرين محتاجًا الى معرفتها
Fol.215a.11
Title: الفصل الستون فى امور ماخوذه من الفراسه القاعده فى احكام الفراسه هى ان انفعالات البدن ومزاجه

Physical Description

Form: codex
Support: Watermark: three crescents and Roman letters GC
Extent: 216 ff.
Dimensions (leaf): 218mm × 154mm mm.
Dimensions (written): 154mm × 92mm mm.
Foliation: In Arabic

Collation

A gathering note comprises the number of the gathering, an extended letter غ and the word بلغ
216+005
Fols 10b, 20b, 30b, 30b, 50b, 60b, 70b, 80b, 90b, 100b, 110b, 120b, 130b, 140b, 150b, 160b, 170b, 180b, 200b, 210b,

Condition

sound

Layout

1b-215b 8mm

216a 8mm

Hand(s)

Script: Naskh

Scribe: سيد صروف ( Sayyīd Ṣarrūf )

Ink: Black and red with rubrication

Decoration

Blind tooling on covers and spine

Additions:
  • Marginalia Fol. 217a a note of collation: وتمت مقابلة بغاية التدقيق على قدر الاستطاعه ليلة خميس الكبير
  • Marginalia Fol.1b a note of provenance in Greek: `εκ τ~ων το~υ αοιδ᾽ιμου , indicating either a bishop or a patriarch.
  • Marginalia Fol. 13b a correction note.
  • Marginalia Fols19b-20a correction notes.
  • Marginalia Fol. 30b
  • Marginalia Fol. 50a an addition and correction notes.
  • Marginalia Fol. 61a a glossa.
  • Marginalia Fol. 63a alternative reading.
  • Marginalia Fol. 64b a corrections and additions.
  • Marginalia Fol. 65b a correction note.
  • Marginalia Fol. 67a a correction note.
  • Marginalia Fol. 70a an addition.
  • Marginalia Fol. 73a a confirmation of correct reading.
  • Marginalia Fol. 74b glossa.
  • Marginalia Fol. 76b corrections.
  • Marginalia Fol. 81b glossa.
  • Marginalia Fol. 84b correction.
  • Marginalia Fol. 98b glossa.
  • Marginalia Fol. 124a a sign for an addition/commentary left on the margins.

Binding

Cord support 226mm × 155mm mm. paper; leather; Western endbands, worked, in red and yellow.

Accompanying Material

Marginalia Fol. 1a Cataloguing card refers to some information about the manuscript in English .

History

Origin: 1830 CE; 1830 CE Fol.217a قد نجزت نساخته فى ثانى احد من صوم الكبير المقدس سنه ١٨٣٠ بيد الفقير سيد صروف

Provenance and Acquisition

A bishop or patriarch, cf. a Greek note on fol. 1b.1

Wellcome Library accession number: 36041

Bibliography

    Iskandar Catalogue, p. 113.

Subjects

TO TOP